Geguritan Durma

Om awighnamastu

Pupuh Sinom

1. Sinom kata purwakanda, kandayang mabasa Bali, bala wong Singapanjaron, Kén Rajapahala aranéki, wadwa saking Wanokêling, anom rupané abagus, kawisayané maboros, tka ring alas tan polih, dadya lêsu, apti angulati toya.
2. Jumujug maring pasraman, sang atapa tan kapanggih, araryan soring tigaron, hana pancoran mahêning, apagêr sarwa sari, Kén Rajaphala andulu, wong istri ayu anom, widyadari pitung siki, turun adyus, angumbang anéng têlaga.
3. Anêcêp kêmbang kumuda, tan wruhing bancana prapti, pun Rajaphala anonton, alingan witning kétaki, nangun upaya sandi, angrêmpak lampah tan asru, kulambinira sang anom, iku paksané ngulati, tur tinuju, kiniliting duwan dawa.
4. Sampun kêni ingalapan, sinimpên tan angêwruhin, atangi lumampah alon, angidung mapi tan uning, kagyat tang widyadari, angrungu swaraning kidung, tumingali wong katon, aglis sira mét kulambi, tur rinangsuk, mêr sira ring awang-awang.
5. Kari kang tunggal tuminggal, kawacané ndatan kari, kasih-asih ngucap alon, “ Duh laki raré apêkik, ingsun atanya kaki, yan sira olih anuduk, kulambin ingsun adol, sun wéhin panuku kaki, sajinipun, widi maka panukunia.”
6. Kén Rajaphala angucap, “Yan mangkana ujaréki, hana pamidin ingsun kawot, yan sira tumulus asih, sumitra ring wong miskin”, sang inujaran amuwus, “Paran pamidiné kawot, pawarah ingsun dén jati, masa purun, ingsun miwal wuwus sira.
7. Yadyan kasukan kinarsan, sarwa mulé wintên manik”, Rajaphala ngucap alon, “Dudu mirah wintên manik, anak lanang sawiji, wicaksana kawyanulus, wirya manggih kaprabon, kinasihan déning bumi, turing bagus, budi darma sidi ngucap.”
8. Wong kéndran mangké kawêngan, angrungu ujar pangwidi, tumuli angucap alon,“Kaki sira wong apêkik, tan sinipi amidi, mon sira sampun salulut, manggih raraséng paturon, akalihan lawan rabi, iku mêtu, istriné sira aputra”.
9. Sumahur Kén Rajaphala, “Manira durung arabi, yan tan sira sih sang anom, amuponin wong kasési”, sang inujaran nawurin, “Duh laki taruna bagus, tan miwal ingsun sapakon, sira agawé suwami, anging ingsun, sihing putra lanang tunggal”.
10. Tan sipi tustané sira, Kén Rajaphala arabi, istri luwih ayu anom, saking kéndran surapsari, arane Kén Sulasih, ndatan hana ngapti mantuk, harséng alas karonron, anyajah ngulati rasmin, sarwi aburu, umidêr têngahing alas.

11. Pirang dina laminira, ring alas asilih-asih, Kén Sulasih sampun mobot, amuwusa lawan swami, “Paran luhungé kaki, sira tan apti umantuk, sakéng alas maboros, êndi kang phala pinanggih, ndatan kétung, anaké ring garba wasa”.
12. Kén Rajaphala kémêngan, anahur ya ngasih-asih, “Duh mas mirah sun sang anom, ampura kawula singgih, kapari hnêng sira adi, mangké agé sandang mantuk, datênging Singapanjaron”, tan kocapan glising margi, sampun rawuh, ring umahé Rajaphala.
13. Sampun tutug wulanania, raré ring wêtêng umijil, hana prabawané kawot, rêmrêm snaning hyang rawi, aduluran riris alit, téja guling lan kukuwung, swaraning grêh mandra alon, sumyok udan puspa mar mrik, lawan jênu, umwang sabda ring akasa.
14. Om kara mantra aganta, ganti panjaya marêngi, gana sawéda karayon, raré anaké Sulasih, sida wirya pinanggih, wicaksana wruhing tutur, amukti sukaning wong, kinasihan sarwa bumi, wrêdi tuwuh, yasané pun Rajaphala.
15. Akwéh wong pada kawêngan, tumoning prabawa lêwih, lanang wadon pada bêngong, hana ngucap hanéng hati, “Paran cihnaning bumi, yén hala kalawan hayu”, rowangé angucap alon, “Iki cirining amanggih, kang rahayu, katuturané ring kuna”.
16. Anging si Rajaphala, tan sipi sukaning hati, dénira wawu angêton, anaké laki apêkik, kadi mas wus sinangling, téjané ngranayang luhung, akéh kadangnia agawok, asing têka maningalin, kapilulut, buka tong lalis matinggal.
17. Tangéh yan kataakna, kadang warga lanang istri, praptania pada angêton, raré anak Kén Sulasih, kocap mangké né ring wêngi, raré sandinging aturu, Rajaphala kagyat tumon, anaké duhuré ngêndih, sinang murub, kaya gêni ngarab-arab.
18. Kén Rajaphala angucap, “Iku paran katon ngêndih”, Kén Sulasih muwus alon, “Laki aja walang hati, masa tan amanggih lêwih, anaké wêkasing luhur, iku kang ciriné katon, manik arané mangêndih, hanéng luhur, ring wunwunan anakira”.
19. Tan sinipi sukanira, Kén Rajaphala miragi, wuwusé sira sang anom, pirang wulan dénia asih, akurên lawan rabi, anaké wêkasing luhur, wayahé pitung wêton, warnané sayan ngédanin, émbêh bagus, bang bangning angga gumiwang.
20. Pangadêgé langsing lanjar, sing solah masawang asin, pantês pangucapé alon, yan kênyêm manudut hati, lukning bahu ngédanin, wulangun kadi taraju, tan pasah punang anonton, mêtu roma têb awilis, sasumêkul, lalatané rinangkêban.
21. Wahu malajah manginang, untuné kari aputih, agading lati sumorot, lwir asirat madu gêndis, wulat galak amanis, alisé tajêp aluhung, asin umunggu ing pangkon, Kén Sulasih muwus aris, ”Lakiningsun, ing kéné sira kariha.
22. Mangké sun mantuking Kéndran, wus lami sira kinanti, sampun sira gêng wirangrong, éling ubayané nguni, duké sira pinanggih, nguni ring alas dén ingsun, hana pamidiné kawot, putrané laki sawiji, émbêh bagus, wicaksana mukti wirya.
23. Iki laki anakira, êmbanên kari iriki”, Rajaphala ngucap alon, “Paran têmah ingsun iki, yan sira amêlas asih, putrané tininggal mantuk, tanurung manggih wirangrong, anaké ya kari alit, durung wêruh, ring rarasing karêsikan.
24. Punapa wêlasing putra, yan sira tininggal mulih, apan ingsun liwat nirdon, kurang daya tan pakérti, dadi janma numitis, nisphaléng karma pinangguh, nuwukin dêmên maboros, tan wruh angulati bukti, masa urung, putrané pêjah sangsara”.
25. Kén Sulasih rêngu angucap, “Kalingané kita laki, tan sipi dénia ngrêréngo, tansah ubayané nguni, tan sinipi angréwêdin, lampahé ingsun umantuk, durmita twi linakon”, si Rajaphala anangis, tur sinambut, Kén Sulasih ginamêlan.
26. Kang putra amêkul pada, tan wruh sangkaning anangis, tumuli sira angrémpong, asambatan amlad hati, “Punapa ibu aji, tan tolih anakiréku”, waspa tumibéng pangkon, klabing latia angdé ragi, tan kahitung, sawuwusé anakira.
27. Angalap atêping umah, anuli déra kusonin, mawêtu api angorob, Kén Rajaphala kagingsir, kagyat tumoning api, Kén Sulasih wus liniput, hilang tan hana katon, hana sabda mêtwing api, ”Anak ingsun, laki ngarané Ki DURMA”.

Pupuh Durma.

1. Durmanggala twasé si Rajaphala, ndatan panganti hurip, osêking adnyana, tumênga maring tawang, malêbêk angêmbênging aksi, mangun bramantian, tan éling anakniéki.
2. Paksanika kna sih swami ring kuna, parêng tumuting mati, angunus tang kadga, angayat ing sasalang, kagyat anaké anangis, amêkul bapa, sambatnia amêlad hati.
3. “Aja bapa dén agé anêbêk prana, rumuhun aku paténin, dalaning tan mulat, bapa angêmasin taka, bapa wêkas ingsun yéki, kari tininggal, suka yan parêng mati”.
4. Mar mawêlas Kén Rajaphala miyarsa, sambatning anakniéki, akuséng pada, sayan karaséng cita, kadi tinalianing hurip, asihing anak, linêswa kadganiéki.
5. Sinambut atmaja tur tinangisan, mar umaraséng hati, lwir cantaka knan, ngaringêtang nantaka, tinulunging botoh sawiji, winalisana, suku lêlêping rawi.
6. Sayan waras arasa-rasaning anak, anut patiténg widi, tataning swabawa, sang hilang sasumlap, ring wulat anrusing hati, anudut cita, hana anaknia mrêti.
7. Tuhu trêsnéng atmaja usadéng duhka, Durma kétu sang Srênggi, tiksnéng adnyana, siniram déning warsa, mangkana duhkiténg hati, éling ring anak, ya ta banyunia mili.
8. Apadma dilahning api sang Srêngga, têkéng awu kahili, wus purna malilang, nirmala têkéng cita, tan kawêran hima putih, kênyaring wulan, mangkana lêgéng budi.
9. Pirang dina dénira nahên sungkawa, éling pawkasing swami, yan anakira, katkan mukti yasa, sayan manohara budi, angrasa-rasa, mujar ring anakniéki.
10. “Cai Durma pianak bapa paling wayah, tumbuh mênadi kasési, katinggalan biyang, jumah cai apang mêlah, bapa luwas nangun kérti, ka gunung alas, hidêpan bapa mati.
11. Ada gêlah cai hênu têkén bapa, hanging pada mabêdik, carik miwah karang, to uningin apang mêlah, magawé antêng-antêngin, da mangawé hutang, patilêsang awak miskin.
12. Pêlajahin cai maningkahang awak, mamunyi pêlajahin, ngadu sasêbêngan, sêmu wulaté nyênyêrang, kêmikan bibihé manis, anggon mangalap, trêsnan anaké ring cai.
13. Da mamotoh mamadat mangutang-ngutang, makadi daya lêngit, solah apang mêlah, mabanjar mapisaga, êda mangulah piranti, astiti ring hyang, bakti mangayah ring gusti.
14. Yan manyakap gawén pisaga di banjar, êda mamêsu mulihin, magawé sêkênang, masawitra apang mêlah, êda manuhunin rusit, asih mabraya, ênto anggon lima batis.
15. Singnya ada anak makuma pitrêsna, suka olas ring cai, ênto êda mangêngsapang, têkéning pisukan anak, rasa-rasayang di hati, apang pasaja, patité anggon nasarin.
16. Da mamokak mêrêkak makuma bisa, twi cai sadia ririh, tau têkén daya, wicaksana tur pêradnyan, suka bungah nandang lêwih, kanggoang banjar, braya mitra gusti asih.
17. Êda pati kêndêl bonggan nyungjung awak, liyu hênu buin rasanin, liyat cara mbéda, munyiné anggon dosa, bungahé makada iri, hidêp idusta, ngupaya ngapét silib.
18. Apang bisa cai maningkahang awak, guminé jani sêrêbi, da ngugu pisuna, musuh makuma rowang, rowang dadi musuh sêngit, idusta corah, tan surud mangarusit.
19. Ngalih phala mamipitang ngawé sléka, kidarma anggon bukti, cai apang tangar, ka bancingah milidan, antêng-antêngin manangkil, matawangang awak, ring anak sabéng gusti.
20. Di bancingah dayan dayanin mabikas, masolah apang pangid, sêngka di bancingah, abêt êda sigug ngandang, cidra-cidra apang pasti, né nyandang tulad, ênto cai manuwutin.
21. Êda rêngas cai masolah maliyat, êda pati waswasin, liyat anggon dosa, kadung kasula lédap, apan liyu mangédanin, druwén sang nata, têmbé cai mamanggihin.
22. Yan sang nata sêdêk malinggih di jaba, punggawa liyu manangkil, ditu cai sêngka, mawulat mapabêtan, huli joh malu waswasin, tongosé mêlah, pacang têgaké manangkil.
23. Singnya ada kagét anak disinggihan, to né tatasang cai, êda ngulonin manêgak, halêpang ngadu sêmita, mêsuang munyi pêlajahin, êda nyalah basa, tatasang apang jati.
24. Yadian ada anak mapanganggo bungah, êda ndén mangadén gusti, takonang pêdasang, apang da cai mangamang, yadin ada nganggo gêsit, ênto da manyoba, sing nya wong ménak singgih.
25. Lamun ada pangrawos ida sang nata, padingêhang apang pasti, da mangêlén wulat, ingêrang apang saja, êda pati liyat-liyatin, êda manulis tanah, kojarania salah tampi.
26. Singnya kagét ada rawos papingitan, bakat piyarsa cai, to da mangoncarang, simpên anggon kêmitan, di hatin cainé puji, êda mamasahang, sêdêng tohin ban hurip.
27. Yaning ada budin cainé prapanca, ênto musuhin cai, êda bahanga molah, idêpé sadu darma, ênto anggén manalinin, saktin indriya, pêndêm cai di hati.
28. Apang mêlah mabikas musuh di manah, tatasang bêsik-bêsik, wêtuning tan hénak, êda manyalah para, yan pêlih twara musuhin, tan wurung rusak, rajah tamahé amukti.
29. Dadi murka wulahé mangamang-amang, rowangé dadi gêting, tungkas mapangrasa, munyiné tka galak, kéto cai sangkan kêtil, mangamongin manah, tong bakat ban midénin.
30. Sangkan arang anaké tau ring daya, dêmêné bas tuwukin, ênto makada lipya, têkéning sambada mêlah, ané nyandang patuwutin, twara idêpang, nédarma kadén awil.
31. Kénto suba cai ada bandingannya, kêtil sukané alih, yadin cai ngêlah, saluwiring ngéndah pélag, lamun iwang ban ngamongin, ya dadi têlah, hilang mangalahin cai.
32. Anging cai jani sêkênang malajah, sastrané da mangêjohin, andéyang mémé bapa, takonin tutur satwa, kandan awaké numadi, manggih sangsara, to né tatasang cai.
33. Apang pasaja da mawa gêdé awak, mêlah-jêléné ring cai, sêkênang ring ulah, ênto né patawangang, awak cainé né jani, kalahin bapa, luwas manangun kérti.
34. Sangkan bapa buwat pangkah masambada, trêsna bapané ring cai, kéwala ban pêta, cai jani kanggonnya, mangda rasayang di hati, né bocok kutang, né hayu ênto puponin.
35. Bêlog bapané anggon cai rarama, tuwa tumulih cêrik, bocok makaruna, anê tong tawang orahang, suka cai mamidénin, gêng sinampura, tiwas bapané ngrasanin.
36. Bilih ada sadyan bapané mapyanak, dumadak cai ririh, ingêt têkén awak, astapayang bapa tuwa, antuk sila darma budi, mwang kawiwékan, wruha ring sastra aji.
37. Ênto né apé-apén bapa uling lawas, mapyanaké ring cai, apang cai sadya, rahayu dirga yusa, badah turing ngidêp munyi, pinaka laba, bapa luwas nangun kérti.
38. Ambul to cai ban bapa mapangrasa, jani bapa mapamit, tumuli lumampah, I Durma raris nyêmbah, ngêmbêng yéh mata manangis, ingêt têkén awak, mangrasanin tutur jati.
39. Sampun lêpas lampahé prapta ring alas, alungguh soring waringin, manginkinang raga, masila ngrana sika, mamusti maharêp kangin, mapati raga, angrêgêp yoga sidi.
40. Sida japa mantra samian kawdar, Siwa loka ingésti, anunggalang manah, pirang warsa laminia, atapa tan hana mati, Ki Durma kocapan, kari ing umah kasih-asih.
41. Kangên polahira sang kalih atinggal, tan kasahan ring hati, linila tan lila, lipurang tan lipura, linali-lali tan lali, lali di mata, ingêté mêtwéng hati.
42. Hati marma jani ngrasa têkén lara, idêp mataki-taki, manginkinang awak, astiti bakti ring hyang, angidêp sambada nguni, warahing bapa, tan hilang hanéng hati.
43. Mapisaga mabanjar dahat pitrêsna, mabraya lintang asih, masawitra samah, bisa mangalap pitrêsna, liyu anak pada asih, dêmên mangajak,goba ada turing ririh.
44. Pêncad sébêt ngarap gaé turing bisa, asta kosala tuwi, twara bisa ngêmar, malajah mangalih daya, sastrané jua sahi gulik, minaka siwa, bakal takonin sahi.
45. Anggon suluh rajah tamahé di manah, asing hala musuhin, ênto né gupitayang, ingêrang di pêdêman, pulêsé anggén nyirinin, suba kacingak, minakadi matangi.
46. Sampun lama antuké mangidêp warah, suba kasadyan jani, antêng ka bêncingah, nangkil ring ida sang nata, jumênêng ring Wanokêling, liyu kawula, wong lén têka maniwi.
47. Suba tama di bêncingah liyu manawang, punggawa tanda mantri, sang nata nyayangang, Ki Durma cucud darma, wicaksana wruhing aji, kébêking daya, tuwuhé kari alit.
48. Bawu pantês dén ipuné anungkêlang, raga lêmpung angédanin, pangadêgé jangjang, pamulunia asêmu bang, paliyat galak amanis, romané samah, sumêkul atap awilis.
49. Kawêkasan I Durma késah ring umah, mara ring wana giri, angulati bapa, tan kocapan hanéng awan, hana caritanan malih, tonyaning alas, raksasa tigang siki.
50. Pada galak kosa ngusak-usak tapa, ya lêwihing sura sakti, aran Kala Drêmba, ariné Kala Murka, kang wuruju istri jalir, wisayania nyamah, aran Si Durgadéning.
51. Prasama sumêngkahéng alas kutila, satruning buron sami, miwah para tapa, gawé midêr ring alas, anyajah ngulati bukti, kang istri jaat, lunga angalih laki.
52. Dadya pangguh Ki Durma têngahing alas, raré anom apêkik, budi kêna ragan, tumuli anyuti rupa, amaya wong istri lêwih, angayang-ayang, rupa kadi dadari.
53. Nuli angucap ujaré lwir madu drawa, “Uduh laki wong apêkik, saking êndi sira, datêng madyaning alas, kari déwék anglakonin, tan wêdi baya”, Ki Durma anahurin.
54. “Wong ayu ingsun wong Singapanjaron, wadwa ring Wanokêling, kranan ingsun prapta, maring madyaning alas, angulati bapa aji, amangun tapa, lami nora kapanggih.
55. Siran karyané têka ring alas, istri tan wêdi pati, sakéng êndi sira”, Kén Durgadéning angucap, “Wonging kéndran ingsun iki, kula Hyang Indra, kon maréng wana giri.
56. Amédanin para tapané ring alas, nging sira tumulus asih, sumitra lan ingwang”, akéh pangrêmihira, si raksasi aptia laki, anging Ki Durma, tan harêp dénia alaki.
57. Tan kasahan salakunira KI Durma, tumut si Durgadéning, tan sah dénia kalihan, gumanti kang carita, sang nata ring Wanokêling, sêdêk sinéban, ring jroning ancak saji.
58. Para tanda mantri kabéh lan punggawa, makadi wangsa aji, tandoh sang Brahmana, sêsêk tan paligaran,wyakti kadi alas sari, abra dumilah, panganggoning para mantri.
59. Makadi raja busananing sang nata, sarwa mulé mirah adi, sopacaréng nata, makanjar wong amawa,dadap sangkur taméng bali, saméng êmasan, talêmpêk amarapit.
60. Ktasijwa rinobrob asusungkul êmas, kulêm kalawan rangin,miwah wonging pura, ayu anom rupania, sawatara pitung siki, mawa pawahan, hanéng pungkur nrapati.
61. Ngayang-ngayang ayuné kadi ring surat, asin isining puri, panganggoné anjrah, gumanti agunita, sang nata angati-ati, ipun I Durma, nora milu anangkil.
62. Amotusan datêng ring Singapanjaron, tumênggung Gagakbaning,lan dêmung Ampuan, angundanga pun Durma, tumuli lumampah kalih, sahing paséban, tan kocapan ring margi.
63. Sampun prapta sira ring Singapanjaron, Ki Durma tan kapanggih, tinakwan sira, wong kadangé matura, yan Ki Durma sampun lami, mara ring alas, angulati ramanéki.
64. Tur lumampah sang kalih tka ring alas, Ki Durma wus kapanggih, akalihan lumampah,lan iatri ayu maya, aglis sira amaranin, nuli angucap, “Bagia kita kaki.
65. Kapanggiha mangké ring têngahing alas, sira akon umulih, dénira sang nata, punapa karyanira,saking êndi punang istri, ajak ring alas, warahakna têkéng kami”.
66. Sang inucap umatura “hanéng alas, tan wruh panangkanéki, manira lumampah, apti angulati bapa, inandêg nuli takonin, ngajak sanggama, manira ndatan apti.
67. Inututan saparané hanéng alas”, kang utusan nahurin, “Kalingané jaat, istri iki sanggama, wulangun apti alaki, drowakéng kama, wawangên mangké mulih”.
68. Samangkana ujaré kalih akêdwan, Ki Durma angraséng hati, trêsnané ring bapa, durung katêmu ring alas, éling baktiné magusti, tan wênang miwal, kang istri muwus aris.
69. “Laki paran gawéné têka ring alas, si ramanira apti, matêmuéng sira, sadyané nora sadya, sira tan sihing kasyasih, kari ring alas, mangké kalahin mulih.
70. Malah kangên si ramanira tininggal, ingati-ati sahi, kapanggihéng sira”, kang utusan angucap, “Lah ya kita istri jalir, kakéhan ujar, dén agé kaki mulih.
71. Yan wus datêng sira hana ring nêgara, umêdêk sri bupati, aminta utusan, angrêrêh ramanira, unggwané ring wanagiri”, nuli lumampah, Ki Durma wus kinanti.
72. Érang istri ayu asalinan rupa, malwi ya Durgadéning, kroda ring utusan, dosané ingalapa, KiDurma kinanti mulih, tinuting awan, déning pun Durgadéning.
73. Angrab roma gimbal akrak mangikikan, siyung panjang asalit, gumilap lwir kilat,tutuknia mangang mangap,matané kadi agêni, abang kumêdap, tumuli anudingin.
74. “É ko kita potusan ida sang nata, hana ring Wanokêling, pamandêga kita, dêlêngên matan ingwang, aja ko mawêdi-wêdi, tan tura ingwang, anurun sihing gusti.
75. Kadi kita nyangsara nisphaléng karma, apa karasanéki, tan urung kita pêjah, ingong nganara mangsa”, si tumênggung Gagakbaning, dêmung Ampuan, tumuli dénia abalik.
76. Ngunus kadga kalih sampun amapaga, angucap tur anuding,”É ko istri jaat, raksasa kapo kita, mancana apti arabi, lawan Ki Durma, mangké ko dak sinuri.
77. Ingaturan mastakané ring sang nata, tka ing Wanokêling, maka cihna wyaktya, Ki Durma kinarêpang, ring alas déné si jalir, kita raksasa”, srêngên si durgadéning.
78. Paksa anawut anambil ninjak anrêjang, pun tumênggung atangkis, tan kêna tinêpak, pun dêmung prapti ing kanan, jumujug tâka nuwêki, nuli tinimbang, raksasa ndatan kanin.
79. Puyêngan kadi cakraning gilingan, mêlêk lêbu naputin, dêdêt tan parawat, katon laraping kadga, kdaping siyung alungid, dadi katéjan, sang sura ban hêloni.
80. Asuwé désnira apêrang kinêmbulan, tumênggung Gagakbaning, lan dêmung Ampuan, sampun angrasa kéwêran, kadgané tan panatonin, raksasa nimbat, andêdêl analuki.
81. Kapét cidra kén dêmung tumibéng lêmah,dinêdêl gigiréki, si tumênggung ngrangsang, anêkêm ngiran kata, si raksasa ndatan kanin,malês anyakar, kén dêmung dadi atangi.
82. Nulia lumumpat kalih malayu gêpang, Ki Durma tan katolih, tan kocap ing awan, Ki Durma sinambutan, déné Kala Durgadéning, pinilayuakên, katur ring kaka kalih.
83. Kala Drêmba Kala Murka mangké ngucap, “Ari si Durgadéning, wong paran hinêmban, bagus anom rupania”, Kén Durgadéning nahurin, “Wong Singapanjaron, wadwa ring Wanokêling.
84. Wus tinatas polahé uni apêrang, lawan putusan kalih”, Kala Dr^enba ngucap, lan sira Kala Murka, “Yan mangkana wuwus ta ari,antosakêna, satru ring Wanokêling.
85. Yan sadina rong dina mapa tan têka, apan ratu mêngku bumi, anmon satru têka, lawanên hurup brana, atakêran ta agêtih, anging Ki Durma, tan kasahan kinanti”.
86. Inangkênang putra dénira raksasa, si Durgadéning asih, tan pasah Ki Durma, parêng bawa anidra, sadina-dina kasyasih, apti sanggama, sakénak karya silib.
87. Hênêngakna sang nata malih kocapan, ngati potusan kalih, alama tan têka, hanéng Singapanjaron, kén patih umatur bakti, “Hana kang wrêta, rinêngên patik aji.
88. Yan Ki Durma tan kari hana ring umah, têka ring wana giri, angulati bapa, tumut Dêmung Ampuan, lan Tumênggung Gagakbaning, têka ring alas”, sang nata anabda aris.
89. “Kalingané katiga mara ring alas, marmita nora prapti, mangké ngong ngêndona, maburu maring alas, atag wonging Wanokêling, akon sanjata, amawa sona giri.
90. Mwang mrêdangga kuda liman pamaléyan, karo pakan niki, yan paling pun demang, tumênggung lan Ki Durma, hana têngêran ipun nungsi, unining kêndang, tangkilan sahur paksi”.
91. Tur tinabuh têtêg agung maring pasar, abêbêlêk kang wong prapti, asrêgêp sanjata, sêsêk hanéng pangastryan, sang nata mangkat ing énjing, lampahing bala, kadi mangkat ajurit.
92. Agêlis lakunira kapêtêngéng awan, têka ring alas énjing, jaring wus agêlar, kang sona ingadokan, wong akuda mambayénin, olih amdang, surak awanti-wanti.
93. Gala ganjur bêndé kêndang asahuran, paréréd sangka upin, murawa urahan, babêdugé tinêpak, akéh buron kêna jaring, pinangan sona, lén pati tinumbakin.
94. Lutung ijah kumêtêr muni ring wrêksa, pinanahan binêdil, tan hingan kéh pêjah, dinanda lén tinujah, kang akuda mambalénin, pada olih amrang, umwang surak katarik.
95. Tusta rêna sang nata umunggwing liman, tumon bala pada olih, mêjah buron alas, kocapan sira Dêmang, Tumênggung akaro paling, angrênga surak, gong kêndang lawan bêdil.
96. Dén paraning têngêran iki wus prapti, arêpira narapati, sang nata tumingal, katon rupa monotan, karo makusut akuning, tur ingucap, “Kamayangan ko prapti”.
97. “Singgih déwa patik batara nirguna, kabrêtiéng Wanokêling, kéwala karênan, anêda sih sang nata, tan wani atoha pati, trêsna ring jiwa, tan yogya sinampuri.
98. Tugêlana guluné patik batara, dosané wêdi pati, gingsir uni apêrang, ngukuhana Ki Durma, rinêbut déné si jalir, raksasa luwa, tan sipi dénia sakti.
99. Gênging angga maluhur mawila-wila luwat, sinuduk ndatan kanin, kadgané punggêla, mundur pati batara, saparan-parané ungsi, paling ring alas, lamané tigang wêngi”.
100. Ndan sang nata angucap asêmu mérang, “Ih kalingané raksasi, umalaping Durma, ing êndi prênahania, rêjêkên mangké ulati”, nuli lumampah, anusup wana giri.
101. Tan kahitung ganjarané abuburuan, têlas binuncal sami, angulati astra, wadwa tan pasanjata, dwi rada gading tingasin, anggon tutujah, tan kocapan ring margi.
102. Si raksasa Kala Drêmba Kala Murka, si Kala Durgadéning, kaping pat Ki Durma, awu magêndurasa, umatur Kén Durgadéning, lawan kakania, “Hana têngêran iki.
103. Surak umwang bêndé kêndang asahuran, manawa satru prapti, kakania angucap, ”Bagia ko musuh têka, sukan ingong manggih bukti, énak amangsa, kabéh wong Wanokêling.
104. Suba lami tan panadaha manusa”, Durgadêning nahurin, “Abêcika kaka, mtonana dén énggal, anging anaké puniki, ipun I Durma, aja winéh anututin”.
105. Nulia mangkat kapapag satru ring awan, wadwa ring Wanokêling, tan polih agêlar, kasêlêk musuh têka, aprang ring jênging himadri, raksasa tiga, lwir buta anon daging.
106. Awujungan panah tulup lan tutujah, kumêtêr munining bêdil, surak atriyugan, gong kêndang asahuran, si raksasa Durgadéning, anggania lwir séla, katêmpuhan déning riris.
107. Mangka tiban nikang dukduk lan tutujah, pasar kadi amimis, sira Kala Drêba, lan ari Kala Murka, angrab romané sumungging, matané abang, kadi surya umijil.
108. Ajangkung akaro maluabangkuyungan, klaping danda malungid, tutuknia umangang, agati anêrajang, tumulunging Durgadéning, pinarêbutan, déning bala nrapati.
109. Agênturan dukduk akéh kinuncangan, kadi ombaking pasir, maguting acala, si Drêmba Kala Murka, amangan wong Wanokêling, ndatan karêban, norana sawaning mati.
110. Asing mara umangsêh têlas pinangan, pada wrin-wrin apulih, mundur alaradan, mantrinira sang nata, tumandang atanding jurit, anunggang kuda, pinagut Durgadéning.
111. Binusanan sopacara pamadoyan, laku angrêséng hati, angrêpakên wahan, tumuli dinuk ring pêdang, abalik wong Wanokêling, sésaning pêjah, pinagut Durgadéning.
112. Kadi durga rupania bang abirama, usus minaka sawit, muka kadyusing rah, roma magambahan, abang mêlês déning gêtih, nuli angucap, “Ih kita wong wanokêling.
113. Sahanamu mangké ngong anara mangsa”, sang amantri manawurin, “Ndya ih ko raksasa, dak siwak mastakanta, masa ko mangké mahurip, atmamu prasangsa, têmah ko ring awéci”.
114. Durgadéning srêngên nawut turaninjak, sang amantri caliring, kuda tangkis malang, anokot kadfya singa, Kén Durgadéning tan kanin, nêhêr pinêdang, sinêmpalan tinindih.
115. Tibéng lêmah inidêkan déning kuda, tangi-tangi tan polih, tinitih pinêdang, anambut sukun kuda, tibéng lêmah sang amantri, nuli jinambak, dé Kala Durgadéning.
116. Binaksakên têlas têkéng wahanania, mundur wong Wanokêling, manggêh Radén Arya, amapag Kala Murka, Kala Drêmba kon apatih, atanding wirang, asuwé pêrang silih okih.
117. Gipih mangsul kang umundur winalikan, déning pun Gagakbaning, lan Dêmung Ampuan,manggêh luwir singa galak, amtu cala knas binukti, angincih tawang, pinrih Kén Durgadéning.
118. Nulia mapag pada kosa ngadu wira, si Kala Durgadéning, manggêh kinêmbulan, angucap gura gada, “Kamayangan si ko prapti, wirangakêna, mundur koduk inguni.
119. Baya kita wahu kinêlêgéng tuan, mangké anglalu pati, tan saphala kita, ngalawan ingong apêrang, tuanmu akon maréki, atanding wira”, Durgadéning kahêmbulin.
120. Tan pangucap srêngên pun Dêmung Ampuan,, Tumênggung Gagakbaning, anêmbang ngawatang, suwé ngadu kasuran, kén apatih sampun lilih, kasoran cidra, sang nata nulung gipih.
121. Mungguing liman mandêmakakên sawaja, Kala Drêmba pinanting, sinirat gulunia, kasumpêk tibéng lêmah, kênéng tulaléning asti, olih mangsula, kén apatih nuwêkin.
122. Tan kanyranan Kala Drêba katêtêhan, nora polih atangi, sang nata amuntal, tumulung Kala Murka, Radén Arya anut buri, nitir rambatang,wahana bulu manggis.
123. Tunggêng angga Kala Murka kadi Kala, Kala angrugang bumi, awalinan lêmak, kang kuda tanghkis malang, punggêl watangé angêris, si Kala Drêba, nada olih atangi.
124. Sumrêg kwéhing bala anatya huripa, pada mamuk lumindih, satru ingidêran, lwir jong gumiwang-giwang, katêmpuan ombaking pasir, raksasa tiga, magalak ngosak-asik.
125. Lwir agêni murub kasiraman minyak, astra tan pangudilin, bala kadi larwa, Radén Arya wus pêjah, mundur wonging Wanokêling, kéwêran sang nata, manah malé-malénin.
126. Sinapihan surup ida sang hyang arka, têka angliput punang ratri, mKi Durma kocapan, êsah késah ring unggwania, angrêrêh sira bupati, tkéng paprangan, anging lakuné anilib.
127. Akéh panggih bala sang nata kabrêsat, pada mamrihang urip, si raksasa tiga, kadi kêbo magalak, angambung wong Wanokêling, asing katututan, pinangan dénia hênti.
128. Lampahira Ki Durma mangké wus prapta, ring jêngira nrêpati, sang nata ngandika, “Agé ya kita têka, anamu-namuning runtik, kasoran apêrang, bala mantri kéh ngêmasi”.
129. Kang inucap umatur amlad prana, “Pakulun paduka aji, ngawiwênang jiwa, patik batara acaruan, mangké ring kalaning ratri, pintonakna, dana paduka aji.
130. Yan patik batara tan olih amjaha, satrunpaduka aji, tan mantuka muwah, mati patik batara”, sang nataamuwus aris, “Punapa kita, marmita anglalu pati”.
131. “Singgih déwa mawêlas patik batara, tumon wong Wanokêling, kalaran muruda, pinanganing raksasa, sapolahira ing uni, duk hanéng alas, têlas tinata sami”.
132. Asêmu kamanusan twasira miyarsa, aturé matoh pati, angringi kalaran, sang nata runtuhéng ujar, “Kalingané kita kaki, satya subaktya, tan arsa amutang asih.
133. Mon kasidan sira olih amêjaha, raksasa tigang siki, ganjarané sira, pinaka anak ingwang, andiri ring Wanokêling”, Ki Durma anêmbah, aturé aroroan tangis.
134. “Sampun paduka batarahyun mangkana, angrêbahakên linggih, pan patik batara, wang sudra hina guna, alpaka ya tuna kirti, anging kéwala, abudi trêsna subakti.
135. Kumawula ri jêng paduka batara, wênang matoha pati, darmaning kawula, tan miwal lawan tuan, yadin soka lawan singgih, mangké ring yuda, ingati patik aji”.
136. Kang angrungu pada asêmu kawangan, ujaré pasilih-silih, pun Durma anêmbah, pamit sira lumampaha, tka ring prênah nia nguni, raksasa tiga, kocapan wus pada mulih.
137. Wahu têka ring kuwunia pinapagan, déné anakiréki, srêdah sinapania, “Bagia bapébu prapta, hana rowangé aguling, yan tana katêkan, yayah ibu sawêngi.
138. Masa énak anakira manganidra, marma mangrênga bêdil, kumtêr gong kêndang, bêndé sangka urahan,suraké mawanti-wanti, rasan kasoran, kwéhing musuh ngêmbuli.
139. Aptin ingwang mangkat anglalokên jiwa, hana ring bénjang énjing, têkéng rananggana, yan tan kapanggih sira, irika manira mati, mamuk ing rana”, Ki Durgadéning nahurin.
140. “Duh masku anak juwa sang akdi kadarpa, tuhu satya drêda asih, lawan ramanira, duran kasoran pêrang, mapag satru Wanokêling, têlas tinata, sasolahé ajurit”.
141. Kagawokan Ki Durma dénia miyarsa, angarasa-raséng hati, tumuli angucap,”Kawngan anakira, ring kasaktyan ibu aji, angga umakas, kasor astra malungid.
142. Tan pamanggih tan pangrênga anakira, malihé suira sakti, sawawa lan sira, angasorang para nata, sakwéhing ari binukti, ring rana apêrang, tan bisa-bisa angêlih”.
143. Kang pinuji mangkin harsa kêna raga, tan wruh upaya sandi, sandining bancana, “Hyang widi awéh jiwa, anjiwani sang dumadi, dadi kasidan, asung suka pinanggih”.
144. Manggih sadia Ki Durma ngirang upaya, pangayayaning widi, widagda ring naya, aglara apaméda, saking lulut mêtu asih, asihing ujar, ujaré Durgadéning.
145. “Laki anak nyawadén tatas kawruhan, karmaning yayah bibi, marmaning kéringan, dénikang sarwa galak, sakwéhing wong sura sakti, sasoring akasa, sakasangganing pratiwi.
146. Huwus kawês prasama dé ramanira, nora wani sawiji, sapanlêngan wulat, tkéng wala kangsa sakyan, lamun hana surapsari, laki manusa, manak lanang sawiji.
147. Ika wênang amrasta rama katiga, atmajanika kaki, maka warahning hyang, nguni duking atapa,hana ring lambung himadri, hana ta giha, durgamania tansipi.
148. Anging dahat arang manusa moliha, arabi surapsari”, pun Durma angucap,”Aja ujar mangkana, manawa hana médanin, bancananing hyang, apan dahating masingid.
149. Tan kawruhan polahé têkéng antaka, tan wurung anandangin, anaké kalaran, huripé kérang-érang”, si raksasa anahurin, “hayua sandéha, tan mati ibu aji.
150. Yan tan sungsang suryané sumurup wétan,tanah atêmu ring langit, manusa ka swargan, arok matêmu réta,iku ramanira mati”, Ki Durma angucap, “Sampun kadadawan malih”.
151. Anging sira magirang agé anidra, wusmadyaning ratri,aturu raksasa, Ki Durma ndatan kasah, akalihan Durgadéning, hanéng pamrêman, tan kasah sira ngrêrêmih.
152. Aminta sih angasih-asih sanmata, Ki Durma kalêmêsin, atunggalan kajang, kinarêng hulu tangan, déné Kala Durgadéning, anging Ki Durma, nora ênak aguling.
153. Kangên solahira nguni sumanggupa, hanéng ajêng sri bupati, ngandika brêmantian, angirakên upaya,sawatara sapta gati, raksasa tiga, sampun sirêp aguling.
154. Aris-aris dénira aningkap kajang, anjêjêpi atangi, mawêdi kaciryan, tumuli angunus kadga, si raksasa tan wring wisti, énak anidra, pangawésaning arip.
155. Amumungu Ki Durma angagêm kadga, Durgadéning atangi, sinuduk dadania, kapranan amutah rah, agalak kadi angêrik, swara luwir gêlap,atangi kaka kalih.
156. Kapupungan sinuduk turing kacacah, karo tan pangundili, paksa andawuta, Ki Durma tangkis malang, sanaké kêna ginarit, aprang sindutan, tatuné angrênêhin.
157. Nulia tiba lindu gumêtêr kang lêmah, dénia rahating kanin, gumrêh angohan, raksasa tiga pjah, Ki Durma mangké lumaris, ngungsi sang nata, prapta hana ring énjing.
158. Ndan sang nata kari anganti ring alas, mungguh soring waringin, angumpul kawula, sésanikang antaka, yan kaparing guhan liring, ipun Ki Durma, sang nata angulapin.
159. Maring harsa pun Durma mêdêk anêmbah, “Sidaning karya aji, akon amêjaha, raksasa tiga sanak, prasama ngamasin pati, tan pagunaha, uni duk hanéng latri.
160. Mangké bala paduka batara rakwa, kon nilik satru aji, si raksasa tiga, manawa patik batara, amitya drohaka budi, atanding kasuran, kang hurip katur mati.
161. Apan patik batara kurang wiwéka, wimuda tuna sakti, tar wênang kéringan”, kawngêngan kang angrungua, sang nata amuwus aris, amêkul kanta, “Sapa wang amidonin.
162. Ujar sira kaki kaya atoh-tohan, alah kalawan olih, tan wang sarupéng wang, amanggih widi sadya, arêp ingong anêkanin, kumahé sira, raksasa dén gurahin.
163. Atêrana mangké ingsun têkéng paran”, Ki Durma tur lumaris, angiring sang nata, tan lingan kéhning bala, prayatna hana ring margi, prapting kutila, katon wangké atindih.
164. Kadi gunung rubuh têmbinging wiwara, tan sipi ngarêsing hati, huryaning purisya, tulang kabéh narakat, sakéhing wong Wanokêling, pada kawangan, tumon raksasa mati.
165. Abirama wiwara pêngung ajimbar,dalêm tan hana wêngi, rahina satata, maniké maka dipa, sang nata sampun alinggih, pinggiring guwa, ring madyaning imadri.
166. Kéhing bala akumpula sowang-sowang, anangkil sri bapati, unggwania midêra, pada yatna ring baya, Ki Durma tan sah kinanti, déra sang nata, nuli angucap aris.
167. “Hé ko kita apatih Dêmung Ampuan, lan Tumênggung Gagakbaning, mangké karêp ingwang, anawura pratidnya, lawan kang amêjahi, raksasa tiga, samodanané inguni.
168. Sumanggup gawé putra gantya lingga, amuktya Wanokêliong, kita kaya ngapa,tumut asi matuwan, lawan Ki Durma puniki”, sang inujaran, atur saroroan tangis.
169. “Singgih dewa patik batara tan tulak, sa dén paduka aji, kadi angganing liman, patik batara déwa, ingêndikan paténin, tan apilih unggwan, yadin sor lawan singgih.
170. Apan sira anak paduka batara, iki pasunging widi, amilihi marga, angalih sudra wangsa, hana katon cihna lêwih, sêdêng sinéban, ika huriping bumi.
171. Wruhing naya wicaksana taméng sastra, lêwihing sura sakti, kasor satru murka, yan tan sira wilasa, anaké paduka aji, atalang jiwa, amêjah satru uni.
172. Masa urung patik bataraantaka, amanggihing awéci, atmané prasangsa”,sakwéhing panangkilan, tumutur asahur paksi, anging Ki Durma, mangrasa-raséng hati.
173. Kadi béla umungguh hanéng patiwan, angrungu ujar pasilih, ndatan pagamêlan, aminda raséng cita, apan titahing dumadi, norana simpang, sang nata muwus aris.
174. “Yan tan sira bapa asih tumulunga, uni atalang pati, tan wun dadi alas, paguyanganing warak, pakaképuan mrêga pati, ikang nagara, sawêngkwéng Wanokêling.
175. Paran wênang ginawéya panahuran, yadin rénan ingwang, dé ramanira kaki, majumpungên patulungan, sahasra iku harganin,sawiji sowang, tan rampung hutang kami.
176. Anging sira bapadén tuluswilasa, angukwing Wanokêling, apan ramanira, ratu nista nirguna, hina naya tuna sakti, tan panak-anak, hana satru masêngit”.
177. Sang inucap umatur asêngsêng waspa, “Sampun paduka aji, ngandika mangkana, kadi rupaning toya,latêk ginawé camani, sapa sudia, wang anon patik aji.
178. Yan kawênang patik batara umiwal, ri pakon sri bupati, atuduh mangkana, minaka putra wangsa, mandiri ring Wanokêling, mindah kawula, apan ingsun wangsa tani.
179. Tan wun tulah antaka patik batara, têka maring awéci, atmané prasangsa, hanéng cambra gohmuka, ndatan waluya tumitis, dumadi jadma”, sang nata anahurin.
180. “Apan aku tutur-tutur hayua lupa, sacaraning wong asih,lawan ramanira,idêpên ujar ingwang, mamita norana manggih,mitya wacana,déramanira kaki.
181. Wêkasan katêmu utang pratidnya,hala kojaring aji,tumulusakêna, asihta lawan ingwang”, akéh dénira angrêrêmih, aminta kasihan, kang inucap anangis.
182. Kangên polahira duk pinituturan, dénira bapa nguni, wus karaséng cita, tingkahing kumawula, tan wênang apilih budi, sapakon tuwan, yadin sor lawan singgih.
183. “Singgih déwa patik batara anêda, waraha paduka aji, tan amnggih papa, amukti suka witya, ampurana patik aji, kurang wiwéka, akon angamong nêgari”.
184. “Duh mas anaku sadéra misésakna, kita patih dêmang,tumênggung mwang punggawa,sami wongong Wanokêling, aja langgana,ring anak ingong iki.
185. Tumut kita siha minaka tuwan, aja kadi inguni, lawan anak ingwang, radén Singapanjaron, mantri anom mangkubumi, kakasih ira, ya ta kéngê apatih”.
186. Sahur manuk sang inujaran anêmbah, “Ndi kapan sih patik aji,wani miwala, kayun paduka batara, apan tingkahing maniwi,bakti matuwan,tar nênang malih kapti.
187. Singgih déwa bêcik mangké amantuka, datênging Wanokêling, pan kadalon sira, ahër têngahing alas, tolihên punang nêgari”, sang nata angucap, “Arêp ingong apatih.
188. Agagurah kuwuné raksasa pêjah, sakéhing raja péni,umungguing guwa,wawanên maréng nêgara”, kang inujaran lumaris, manusuping guwa, akéh dénira olih.
189. Sarwa mulé mas manik raja busana, katur ring sri bupati, binuating undakan, radén Singpanjaron, akalihan sri bupati,anunggang liman, akêgan wong mangiring.
190. Aglis lampah sadina liwating alwan, désa tani kahiring, anungkap nêgara, hênêngakna têkéng pura, kukundangira nrêpati,sira inucap,makadi praméswari.
191. Ngrênga wrêta sang nata têka ring alas, pada adan umijil, sakéhing wong pura, nganti jroning cêrangcang, tan kocapan wonging tani, mêtu ing awan, angadang lêbuhniéki.
192. Hana ngêmban anaké nangis acara, ingapul papasihin, “Mênêng kita bapa, têka hana ring alas, antuk muru buron cili, anaking kidang, rong siki kari ahurip.
193. Ika ganjarané si ramanira, mênêng anaké anangis, tangéh yan kataha, tingkahing wong angadang, pada girang manganti, aduduan-duduan, sang nata prapti yawi.
194. Kéh katunan balanira sri naréndra, nora kaya inguni, mantri tan tumuta,arya miwah punggawa, atanya sri praméswari, “Punapa sira, dudu kaya inguni.
195. Kang punggawa tanda mantri tan milua, wadwa kidik kang kari, tan antuka satwa”, sang nata anutura, waspania dêrês umili, kangên sang pêjah, umuang tangising puri.
196. Ndatan lingên tangising wong jro kaaryan, lan sang kélangan laki, pada bwat kalaran, akusa kuséng lêmah, asambat-sambat anangis, adudwan-dudwan, nêgara têkéng tani.
197. Kang inucap rahadén Singapanjaron, wus biniséka mantri, anom asih ira, dinumduman kawula, makadi punggawa mantri, winéh kadatwan, hana ring Carangsari.
198. Kang tan kasah kinantidéra sang nata, anaké sira patih, wicaksanéng naya, aran Rangga Trijata, anaké dêmung sawiji, Mahisa Syama, anaké Gagakbaning.
199. Kang anama Si Kêbo Salaga ika, putréng arya sawiji, Sang Lêmbu Karuna, carakania rahadian, kaparcaya kalih siki, kakasihira, Smara Kung Turasih.
200. Tan kawaran asih subakti matuwan, sira rahadén mantri, tingkahing kadéhan, pirang wulan laminia,sang apuréng Carangsari,widagdéng naya,angalap trêsnaning mantri.
201. Balanira sang nata sami karênan, asihing radén mantri, tan pamanggih baya, krêta kang nêgara, sakawêngkwéng Wanokêling, malih kocapan, pura ring Carangsari.
202. Ndatan madoh lawan rajyanira naréndra, atunggalan nêgari, ramyaning kadatwan, lwir kusuma salas, binusanan sarwa lêwih, ikang mandapa, ring awan têkéng puri.
203. Apanyêngkêr bata ingapit têlaga, candi raras aradin, acarangcang kawat, kayunia andap-andap, tatanduran sarwa sari, wênang swa rajya,sang asinoming mantri.

Pupuh Sinom

1. Sinoming angsoka liman, kumlab siniliring angin, katon kadi lungsir ijo, banania suraga tulis, makuntaning bot rawi, ararasa angdaning kung, sarwa puspa angayon, padma raga angraganin, mawêh ayu, kinarêking i dwirépa.
2. Tunjung bang kambang kumambang, ring têngahing pasir-pasir, amangun rasaning tumon, oyag kasiliring angin, madubrata angibêking, angrubung angisêp santun, wongira mantri anom, hanéng paséban anganti, kéh alungguh, kasongan angsoka liman.
3. Aptinia anangkil tuwon, radén mantri durung mijil, sinarwi ya anonton, kalangêning sarwa sari, sumar gandania minging, lalita angudang madu, ngringring saroron-roron, madubrata amilihin, ngisêp santun, srêbuknia tiba kanginan.
4. Makadi warsa kusuma, pura hanéng Carangsari, kawuwusên mantri anom, sampun sira yas asalin, wastra jamus amilir, asabuk gringsing panjaluk, akampuh sitra ijo, tinumpalan lungsir randi, abra murub, sinurat kanaka drawa.
5. Hanungkêlang kris kaputrancênggêp alandéyan gading, asêlut mas mirah kawot, atatêbus masasari, asumpang anghrék sasih, baburat sisingêl bahu, sumar ganda sang anom, wong alit-alit angiring, nuli mêtu, apawahan kompék êmas.
6. Alungguh oinggir têlaga, kasongan tangguli gênding, para putra anom-anom, anangkil rahadén mantri,anganggo sarwa lêwih, swabawané luhung-luhung, Rangga Trijata tandoh, Misa Syama Kêbo Mlati, Kén Smarakung, pun Turasih rowangira.
7. Anging si Lêbu Kirana, tansah alingguh sumanding, sakéringan mantri anom,wong sinêlir kéh manangkil, adulur kadi tulis, rupané abagus-bagus, andêt sêmuné kawot, radén mantri muwus aris, nutur-nutur, tingkah karasmining pura.
8. Umatur Rangga Trijata, “Langêning pura kasiasih, durung hana mantri anom, apatni laksmining puri, siniwining para mantri, pawongané hayu-hayu, hana munggwing kadaton, iku déwa dén ulati”, asmu guyu, rahadén mantri angucap.
9. Sampun kataha mangkana, kadi angganing dadali, umahang gagana umor, matra-matra saha kaksi, iku dénia ulati, paran ginawé anuju, wangsulé sila ing sor, puhara guguyu sêngit, polah ingsun, nitya nora kasimpangan.
10. Mangkana ngastitan ingwang, durung angrêngwéng istri, éling sun duk kari anom, anandanga lana branti, nora pasahing hati, pawkas ira yayah indung”, kén rangga matur alon, “Sampun déwa agung pingit, manglila hyun, apan patitahing déwa.
11. Ndatan wênang linésan, parikramaning dumadi, raré wêkas manggih anom, atuha têmahing pati”, radén mantri anahurin, “Yan bapa durung kapangguh, norana ingsun mangko, mawiwaha lan wong istri, anging ingsun, apti angulati bapa.
12. Pilih sira kari ing alas, durung angêmasin pati”, kén rangga umatur alon, “Yan wéntên kawula singgih, hana cara pangastiti, angdona ring alas gunung, asrayéng hyang tan katon, ring kabuyutan manganti”, tur tinutur, kinêkêsaning wacana.
13. Amit sang kinon lumampah, wus tinata paraning isti, angayap marêping gêdong, atur canang burat wangi, lênga wangi tan lali, asêp miyik minyak madu, kukusé anglarêmpon, angidung angwarga sari, anunurun, lingganira paduka hyang.
14. Sang atapa cinarita, winilêt wangsing waringin, anggané norana katon, kari socané dumêling, sida sadya pinanggih, sabdéng akasa karungu, kadi gêrêh mandra alon, “Rajaphala anakniéki, manggih hayu, wus amukti suka wirya.
15. Kinasihan déning bala, sakawêngkwéng Wanokêling, hana mangku Darma kinon, datêng maring alas iki, ing kabuyutan anganti, ya ta ulata anaku,mara ring kênana kulon, wawanên tikang nêgari, yan katêmu, anaké kita mangkana.
16. Nanging Siwa bawana, anaku awané mulih, sumpangakna kinuson, angêndadi ika agêni, tatas pinukséng hati, tan giwang olih angrungu, wakia akasa marang don, kasah wangsinging waringin, mari angliput, anggané Kén Rajaphala.
17. Tumuli amiting patapan, angangkas-angkas lumaris, atêtêkên tangan karo, angga angragas akéris, kaya tumibéng galih, yan tan carmané amolut, binandaning otot, tan kocapan glising margi, kadi kapuk, salamba tiba kanginan.
18. Kapanggih sêdêng angayap, mangku Darma angastuti, kasrêpan twasira tumon, swabawanira sang tapi, anapa agênitri, abatok ranténg tan kantun, anyênêng arêping gêdong, asumpang kusa tan kari, nuli amuwus, angantu airit lambat.
19. “Paran swakaryané sira, têka ing kéné ngastuti, tan sah makundang wong wadon, kangin ucap hana wuri, angrasa-raséng ati, tumuli abasa tambuh, singgih sang rupa widon, mantri anom Carangsari, sang anuduh, marangké têka ngastawa.
20. Ri padanira batara, apalinggih ané riki, sang atapa muwus alon, “Paran kawêkasing hati, matri ring Carangsari”, kang tinakonan amuwus, “Yan hana yayah rêko, mangun yasa duk inguni,parnah iku, mati urip tan kawruhan.
21. Mangkana doning mapotusan, ring pangastawa wotsari, durung katêkana ring don, marmaning kari anganti, warah hyanging ngastuti”, dadi sang tapa sumahur, “Sapa puspatêng katong, yaya mantri Carangsari, kang winuwus, sadara dénia nampura”.
22. Tur akanda purwa kanda, mantri anom Carangsari, marmanê manggih kaprabon, sang atapa ngraséng hati, nuli amuwus aris, “Kalingané dudu ratu, ida sang amantri anom, mon sira asihing kami, apti tumut, tumutura ring nêgara.
23. Kahananing tuwanira,sang akon marahé riki, yan wus irikang kadaton,irika sira kapanggih, yayahira tuwan mantri, tan angulati katêmu, mula sangkané katon,durung hana wang ngawruhi, rupaniku, yan tan kami tumuduha.
24. Sang inucap angraséng twas, ring bawos tulya paparing, manawa iki sang prapta, sang atapa hanéng giri, apan liwat ruksa arig, awênês ukut akuru, yayahira mantri anom, swabawané sang inapi, tur lumaku, mangku Darma tinututan.
25. Tan koning adukéng awan, wus datêng pinggir nêgari, kawuwusan mantri anom, énjing sinéba ring yawi, para putra sanaking mantri, supênuh atap ulungguh, kaka-kakahan tandoh, radén matri ngati-ati, kang inutus, lakuné pun mangku Darma.


Naskah ini dikumpulkan dan diketik kembali dalam huruf Kawi-Latin oleh I Wayan Sutedja, Buruan, Penebel Tabanan

sumber : http://widyasastra.blogspot.co.id/2010/12/geguritan-durma.html